Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Sanoku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2016r.

Sąd Rejonowy w Sanoku – Wydział IV Pracy w składzie:

Przewodniczący : SSR Elżbieta Domańska

Ławnicy : Władysława Oberc, Agnieszka Bar

Protokolant : Sylwia Pietroszek

po rozpoznaniu w dniu 30 września 2016r. w Sanoku

sprawy z powództwa E. N. PESEL: (...)

przeciwko pozwanemu Starostwu Powiatowemu w S. NIP: (...)

o przywrócenie do pracy i zasądzenie wynagrodzenia za czas pozostania bez pracy.

I.  p r z y w r a c a powódkę E. N. do pracy u pozwanego w Starostwie Powiatowym w S. na dotychczasowych warunkach pracy i płacy.

II.  z a s ą d z a od pozwanego Starostwa Powiatowego w S. na rzecz powódki E. N. kwotę 13 803 zł (słownie: trzynaście tysięcy osiemset trzy złote) brutto za czas pozostawania bez pracy w razie podjęcia przez powódkę pracy
u strony pozwanej.

III.  o d d a l a powództwo w pozostałym zakresie.

IV.  z a s ą d z a od pozwanego Starostwa Powiatowego w S. na rzecz powódki E. N. kwotę 4 320 zł
(słownie: cztery tysiące trzysta dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

V. z a s ą d z a od pozwanego Starostwa Powiatowego w S. na rzecz Skarbu Państwa kasy Sądu Rejonowego w Sanoku kwotę 414 zł (słownie: czterysta czternaście złotych) tytułem części opłaty sądowej od pozwów, odstępując od obciążania pozwanego opłatą sądową w pozostałym zakresie.

Sygn. akt IV P 15/16

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Sanoku z dnia 13 października 2016 r.

Pozwem z dnia 5 lutego 2016 r., skierowanym przeciwko pozwanemu Starostwu Powiatowemu w S., powódka E. N. wniosła o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia stosunku pracy dokonanego w dniu 1 lutego 2016 r., a w przypadku, gdyby stosunek pracy uległ już rozwiązaniu o przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy oraz o zasądzenie odszkodowania za czas pozostawania bez pracy. Powódka wniosła również o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu według obowiązujących przepisów prawa.

W uzasadnieniu żądania powódka podniosła, że została zatrudniona u strony pozwanej z dniem 1 września 2011 r. w wyniku przeprowadzonego konkursu na stanowisku inspektora do spraw kultury, promocji i rozwoju.
W dniu 1 lutego 2016 r. pozwany wypowiedział jej umowę o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia wskazując jako przyczynę likwidację jej stanowiska pracy. Powyższego wypowiedzenia dokonał w sposób wadliwy, albowiem nie wskazał jakie konkretnie stanowisko pracy jest likwidowane i z jakiej przyczyny. Sam fakt wprowadzenia zmian organizacyjnych w zakresie, w jakim nie podano tego do wiadomości pracowników, w żadnym razie nie upoważnia do rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy. Pozwany nie poinformował jej o wynikach oceny, z dokumentem zawierającym tą ocenę zapoznał ją dopiero na skutek nalegań z jej strony. Pozwany dopuścił się nieprawidłowości w zakresie łącznej punktowej oceny (zamiast oceny w wysokości 34 pkt wprowadzono 29 punktów) i a ocena dokonana została przez osoby do tego nieuprawnione (starostę i wicestarostę, którzy nie znali charakteru jej pracy, pod których bezpośrednim nadzorem nie pracowała, z którymi rozmawiała jedynie kilka razy i to z reguły przy organizowaniu imprez plenerowych). Powódka wskazała, że posiada bardzo szerokie umiejętności artystyczne (w tym zakresie również wykształcenie kierunkowe), jest jedyną osobą posiadającą tak szeroką wiedzę praktyczną wymaganą na zajmowanym stanowisku, jest komunikatywną, samodzielną, biegłe mówiącą po angielsku. Została oceniona jako pracownik sumienny, obowiązkowy i kreatywny w realizacji zadań, co czyni decyzję pracodawcy o rozwiązaniu z nią stosunku pracy za niezrozumiałą /pozew – k. 2 – 4/.

W dniu 8 lutego 2016 r. powódka wystąpiła przeciwko pozwanemu Starostwu Powiatowemu w S. z kolejnym pozwem, a mianowicie o uznanie dokonanego w dniu 2 lutego 2016 r. rozwiązania stosunku pracy w trybie natychmiastowym za niezgodne z prawem i przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy, a także o zasądzenie odszkodowania za czas pozostawania bez pracy. Wniosła również o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu według obowiązujących przepisów prawa.

Uzasadniając powyższe żądanie powódka podniosła, że nazajutrz po wypowiedzeniu umowy o pracę została wezwana przez pracodawcę i poinformowana, że w okresie wypowiedzenia będzie przydzielona do Wydziału Komunikacji. Poprosiła wówczas o skonkretyzowanie na jakim stanowisku będzie pracować, albowiem jej kwalifikacje w żadnym zakresie nie odpowiadają specyfice pracy w Wydziale Komunikacji i miała wątpliwości, czy będzie w stanie prawidłowo wykonywać nowe obowiązki pracownicze. Pracodawca odmówił wskazania z jakiego powodu jest przenoszona, jak również określenia na jakim stanowisku będzie pracowała, nie wskazał jej bezpośredniego zwierzchnika służbowego oraz odmówił określenia zakresu czynności jakie miała wykonywać. Poinformowano ją, że stanowisko nie jest jeszcze znane i pracodawca nie wie jakie obowiązki i gdzie będzie wykonywać. Po tym oświadczeniu Starosta R. K. (1) wyprosił ją z pokoju, a po upływie około 30 minut wezwał ponownie informując o rozwiązaniu stosunku pracy w trybie natychmiastowym. Powodem takiej decyzji miało być rzekomo niewykonanie polecenia służbowego pracodawcy wydanego na podstawie art. 21 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych oraz odmowa podjęcia pracy w innym wydziale i na innym stanowisku. Powódka podniosła, że z taką postawą pracodawcy nie można się zgodzić, albowiem jest ona sprzeczna z obowiązującymi przepisami prawa. Stosownie do treści art. 42 § 4 kodeksu pracy powierzona praca musi odpowiadać kwalifikacjom posiadanym przez danego pracownika, pracownik musi posiadać dokładną wiedzę na jakie stanowisko jest przenoszony i jakie obowiązki będzie na nim wypełniać. Oświadczenie pozwanego, stanowiące w jego mniemaniu polecenie służbowe, nie spełnia tych cech. Było nieostre i nie istniała możliwość jego weryfikacji. Nie odmówiła wykonania polecenia, a jedynie w sposób stanowczy poprosiła o skonkretyzowanie rodzaju dalszej pracy. Nigdy nie stwierdziła, że odmawia podjęcia się nowych obowiązków. Nie można mówić o naruszeniu przez nią obowiązków pracowniczych, albowiem to postawa pracodawcy była niewłaściwa. Nie można mówić o niewykonaniu polecenia służbowego w sytuacji, gdy zostało ono niewłaściwie skonstruowane. Jako specjalista od języków, kontaktów z mediami i instytucjami kultury, osobą zajmująca się organizacją imprez kulturalnych i projektami graficznymi nie posiada wiedzy prawno – administracyjnej potrzebnej do wykonywania zadań związanych z wydawaniem decyzji merytorycznych, nie posiada kwalifikacji potrzebnych do świadczenia pracy w wydziale, do którego pracodawca chciał ją skierować /pozew – k. 13 – 14, 13 – 14, 210 – 211, ostateczne stanowisko procesowe pozwanego – k. 269,/.

W odpowiedzi na powyższe pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko podniósł, że podniesione przez powódkę zarzuty są niezasadne. Zmniejszenie zatrudnienia w Starostwie Powiatowym w S. jest rzeczywiste i dokonane zostało zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Zadania w Wydziale (...) , (...) wykonywane były prze cztery osoby, jednakże realna ocena potrzeby realizacji tych zadań i ich zakresu uzasadniała zatrudnienie co najwyżej dwóch osób. Wobec powyższego wydział ten został zlikwidowany, a niezbędne zadania powierzono do wykonania w nowo powstałym Wydziale Oświaty, (...) , (...). Zgodnie z etatyzacją stan zatrudnienia w tym wydziale wynosił 6 osób, wobec czego do zwolnienia należało wytypować dwóch pracowników z tego wydziału. Z uwagi na ochronę przed zwolnieniem 4 pracowników tego wydziału do rozważenia do zwolnienia pozostały: powódka, E. R., J. S. i A. M. (1).

Wytypowanie powódki do rozwiązania stosunku pracy zostało przeprowadzone prawidłowo, bezstronnie i było w pełni uzasadnione. Zastosowano obiektywne, rzeczywiste, realne, konkretne i sprawiedliwe kryteria doboru pracownika do zwolnienia. Ocenę w przypadku osoby powódki przeprowadził bezpośredni jej przełożony, ówczesny Naczelnik Wydziału (...) , (...). Dokonana weryfikacja wykazała, że powódka uzyskała 29 punktów, co uzasadniało wytypowanie jej do rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem.

W dalszej kolejności, odnosząc się do rozwiązania stosunku pracy z powódką w trybie natychmiastowy pozwany podniósł, że kierując się potrzebami urzędu postanowił powierzyć powódce wykonywanie innej pracy, w innym niż dotychczas zakresie, ale pracy zgodnej z zajmowanym stanowiskiem urzędniczym – inspektora w Starostwie Powiatowym w S.. Podstawą prawną jego działania był art.
21 ustawy o pracownikach samorządowych. Pomimo pisemnego polecenia powódka odmówiła wykonywania pracy, co jego zdaniem, stanowiło ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i uzasadniało rozwiązanie stosunku pracy z powódką w trybie natychmiastowym.

/odpowiedź na pozew z załącznikami – k. 25 - 28; pismo procesowe 222 – 229, ostateczne stanowisko procesowe pozwanego – k. 269,/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka E. N. ma 45 lat, jest filologiem języka angielskiego. W 1992 r. ukończyła Państwowe Liceum S. Plastycznych w M. zdobywając tytuł zawodowy artysta - plastyk, w 1998 r. i 2007 r. ukończyła szkołę językową w L., w 2010 r. trzyletnie (...) w S., a w 2013 r. filologię angielską na Uniwersytecie (...) zdobywając tytuł licencjata.

Od dnia 1 września 2011 r. do dnia 2 lutego 2016 r. zatrudniona była w Starostwie Powiatowym w S., w pełnym wymiarze czasu pracy. Początkowo na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony, przy czym porozumieniem stron z dnia 20 lutego 2012 r. zmieniono warunki zatrudnienia powódki na umowę o pracę na czas nieokreślony od dnia 1 września 2011 r.

Powódka od początku zatrudnienia u strony pozwanej pracowała w Wydziale (...) , (...), najpierw na stanowisku specjalisty, a od dnia 1 listopada 2014 r. na stanowisku inspektora.

W Wydziale tym podlegała bezpośrednio Naczelnikowi wydziału w osobie P. M.. Do jej obowiązków pracowniczych, zgodnie z zakresem czynności, należało pozyskiwanie i prowadzenie patronatów medialnych; projektowanie gadżetów promocyjnych, reklamowych, oprawy wizualnej imprez powiatowych (plakaty, banery i tp.) oraz koordynacja ich tworzenia; inicjowanie działalności wydawniczej powiatu; współdziałanie przy organizacji świąt i innych uroczystości, rocznic, imprez kulturalnych, artystycznych, w szczególności wykonywanie dokumentacji fotograficznej; współpraca w zakresie opracowywania wniosków dotacyjnych w zakresie tłumaczeń i kontaktów z partnerami zagranicznymi; inicjowanie i koordynacja procesu nawiązywania współpracy z partnerami zagranicznymi; prowadzenie ewidencji materiałów promocyjnych i reklamowych powiatu; bieżące przygotowywanie i przekazywanie dokumentów wydziału do archiwum zakładowego; wykonywanie na bieżąco innych zadań powierzonych przez naczelnika wydziału.

Powódka była bardzo dobrym pracownikiem, wśród współpracowników odbierana była jako osoba koleżeńska, kulturalna, zaangażowania w realizację zadań, dyspozycyjna. W ocenie jej bezpośredniego przełożonego P. M. była pracowita, sumienna, obowiązkowa, kreatywna w realizacji zadań; posiadała wykształcenie i kwalifikacje zawodowe zgodne z zakresem wykonywanych czynności; posiadała pełną przydatność dla pracodawcy na zajmowanym stanowisku.

(dowody: dokumenty w aktach osobowych powódki przy aktach sprawy; zeznania świadków: A. M. (1) – k. 216 217, J. O. – k. 217 – 218, S. N. – k. 218 – 219, L. G. – k. 219 – 221; przesłuchanie powódki – k. 262 – 266;)

Na podstawie uchwały nr 190/2015 Zarządu Powiatu (...) z dnia
25 sierpnia 2015 r. w sprawie wprowadzenia nowego regulaminu organizacyjnego Starostwa Powiatowego w S. dokonana została zmiana w strukturze organizacyjnej polegająca na połączeniu niektórych wydziałów - z Wydziału Oświaty oraz Wydziału (...) , (...) powstał wydział o nazwie Wydział Oświaty, (...), natomiast z Wydziału Inwestycji oraz biura pozyskiwania środków pomocowych powstał wydział o nazwie W. (...) i Zamówień Publicznych.

Na podstawie § 7 ust. 3 nowego regulaminu organizacyjnego, Starosta, sprawujący zgodnie z art. 35 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2015 r., poz. 1445) funkcję kierownika Starostwa Powiatowego uzyskał prawo określania w drodze zarządzenia ilości etatów w Starostwie Powiatowym z podziałem na poszczególne komórki organizacyjne, niezbędnych do wykonania zadań Starostwa Powiatowego. Korzystając z tego uprawnienia, w związku z powyższymi zmianami oraz po dokonaniu oceny zakresu zadań realizowanych w Starostwie Powiatowym w S. przez poszczególne komórki, Starosta zarządzeniem nr (...) z dnia 17 września 2015 r. w sprawie ustalania etatyzacji w Starostwie Powiatowym w S. i zarządzeniem nr (...) z dnia 12 października 2015 r., określił nowy stan zatrudniania w Starostwie Powiatowym, w tym w Wydziale Oświaty, (...) , (...). W wydziale tym ustalił 6 etatów, co spowodowało konieczność rozwiązania stosunku pracy z dwoma pracownikami zatrudnionymi w wydziałach, które połączono w Wydział Oświaty, (...) , (...). Generalnie Starosta ustalił łączną ilość etatów w Starostwie Powiatowym na 107,25 etatów. W porównaniu do poprzedniej powszechnej etatyzacji, ustalonej przez Zarząd Powiatu na posiedzeniu w dniu 23 października 2014 r. (na podstawie poprzedniego regulaminu organizacyjnego Starostwa Powiatowego, którego tekst jednolity stanowił załącznik do uchwały nr XXXI/358/2012 Rady Powiatu (...) z dnia 14 grudnia 2012 r.) i przewidującej zatrudnienie w Starostwie Powiatowym w S. 124 osób na 122,75 etatach, zatrudnienie w Starostwie Powiatowym w S. uległo zmniejszeniu o 15,5 etatu, co skutkowało koniecznością rozwiązania stosunku pracy z kilkunastoma pracownikami Starostwa Powiatowego w S.. Do zwolnienia przewidziano grupę 10 osób, z uwagi na to, że w 2016 r. 5 osób miało przejść na emeryturę.

W związku z koniecznością redukcji zatrudnienia i wytypowania pracowników do rozwiązania stosunków pracy Starosta wydał zarządzenie
nr (...) z dnia 12 października 2015 r. w sprawie wprowadzenia procedury doboru do zwolnienia z pracy z przyczyn organizacyjnych pracowników Starostwa Powiatowego w S.. Zarządzeniem tym, w celu weryfikacji – wskazania pracownika, z którym konieczne będzie rozwiązanie stosunku pracy powołał komisję w składzie: starosta (...), wicestarosta (...), naczelnicy wydziałów starostwa, w których przewidziano zmniejszenie stanu zatrudnienia, przedstawiciele związku zawodowego, pracownik kadr. Zgodnie z paragrafem 5 zarządzenia komisja miała wskazać pracownika do zwolnienia w oparciu o kryteria doboru do zwolnienia, określone w załączniku nr 1 do zarządzenia oraz w oparciu o kartę oceny pracownika sporządzoną przez Naczelnika Wydziału, zgodnie ze wzorem karty określonym w załączniku nr 2 do zarządzenia. W paragrafie 6 ust. 3 zarządzenia zapisano, że wytypowanie pracowników do zwolnienia winno być poprzedzone poinformowaniem pracowników o zamiarze redukcji zatrudnienia oraz o kryteriach doboru pracowników do zwolnienia.

Jako kryteria doboru pracowników do zwolnienia przyjęto:

1. Nieprawidłowe zatrudnienie pracowników na stanowisku urzędniczym, tj. zatrudnienie na stanowisku urzędniczym z pominięciem procedury naboru lub awansowanie pracownika ze stanowiska obsługi na stanowisko urzędnicze, w tym kierownicze stanowisko urzędnicze z pominięciem procedury naboru.

2. Posiadanie przez pracownika uprawnienia do emerytury lub renty.

3. Ocena pracy pracownika oraz jego dalszej przydatności dla pracodawcy przeprowadzona przez naczelnika wydziału w oparciu m.in. o – ocenę jakości pracy, efektywności, znajomości zagadnień, dyscypliny pracy, dyspozycyjności, osobistego zaangażowania, sumienności, dokładności, terminowości, samodzielności i profesjonalizmu pracownika. Wskazano, że ocena pracy powinna zawierać uzasadnienie. Naczelnik wydziału zobowiązany został m.in. do wskazania konkretnych powodów najniższej oceny pracy pracownika wskazanego do zwolnienia. Wskazano, że powód (przyczyna) nie może być określona w sposób ogólnikowy np. „nieefektywność pracy pracownika”.

4. Długotrwałe lub częste nieobecności pracownika w pracy, które dezorganizują pracę wydziału.

5. Wykształcenie oraz kwalifikacje zawodowe. Zaznaczono, iż porównując wykształcenie oraz kwalifikacje zawodowe pracowników, jako kryterium wyboru do zwolnienia z pracy należy uwzględnić nie tylko formalny poziom wykształcenia, ale także umiejętności wykorzystywania kierunkowej wiedzy teoretycznej w pracy, doświadczenie zawodowe pracownika, kwalifikacje dodatkowe oraz uzupełniające. Należy brać pod uwagę wykształcenie, kwalifikacje zawodowe, kompetencje istotne z punktu widzenia pracodawcy i niezbędne do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

6. Staż pracy w Starostwie Powiatowym.

7. Sytuacja rodzinna, materialna, życiowa i socjalna pracowników.

O sposobie i zasadach przeprowadzania zwolnień Starosta zawiadomił działającą w Starostwie zakładową organizacje związkową – Komisję Międzyzakładową (...) przy Starostwie Powiatowym w S., której przedstawiciele ostatecznie nie wzięli udziału w pracach komisji (organizacja związkowa odmówiła udziału).

Na dzień 1 października 2015 r. w Wydziale (...) , (...) pracowali: E. R., powódka i A. M. (1). W Wydziale Oświaty natomiast zatrudnieni byli: J. S., Z. K. (1) (której stosunek pracy podlegał ochronie przedemerytalnej – nabywała prawo do emerytury w sierpniu 2016 r.), E. J. i A. M. (2) (której stosunek pracy podlegał ochronie jako działacza zakładowej organizacji związku zawodowego i z tytułu pełnienia funkcji radnej Miasta S.).

Karty ocen pracy pracowników z Wydziału Oświaty sporządziła ówczesna naczelnik tego wydziału J. W., która następnie brała udział w komisji podejmującej ostateczną decyzję w sprawie zwolnienia pracownika. Karty ocen pracowników z Wydziału (...) , (...) sporządził natomiast - za wyjątkiem karty oceny A. M. (1), którą sporządził Starosta R. K. (1) - ówczesny naczelnik tego wydziału P. M.. P. M. nie uczestniczył w komisji podejmującej ostateczną decyzję w sprawie zwolnienia pracownika z powodu przebywania na zwolnieniu lekarskim.

Karta ocen przewidywała w każdy z kryterium określoną liczbę punktów. W kryterium nr 1 w przypadku prawidłowego zatrudnienia przyznawano pracownikowi 5 pkt, natomiast w sytuacji nieprawidłowego zatrudnienia 0 pkt. W tym kryterium powódka otrzymała ocenę punktową 5, podobnie jak pozostali wyżej wskazani pracownicy. W kryterium nr 2 „posiadanie przez pracownika uprawnień do emerytury lub renty” powódka otrzymała maksymalną liczbę punktów – tj. 5 pkt (brak prawa do emerytury/renty). Taką sama liczbę punktów otrzymali pozostali pracownicy za wyjątkiem A. M. (1), której przyznano 0 pkt z powodu pobierania renty inwalidzkiej okresowej od dnia 11 lipca 2001 r. do dnia 30 września 2019 r. Kryteria nr 3, 4, 5, 6 i 7 przewidywały ocenę punktową w skali od 1 do 5 punktów. W kryterium nr 3 „ocena pracy pracownika i jego dalszej przydatności dla pracodawcy” powódka otrzymała punktów 5. W tym kryterium taką samą liczbę punktów otrzymała E. R., J. S. i E. J.. Z. K. (1) i A. M. (2) otrzymały po 3 punkty, natomiast A. M. (1) 2 punkty. W kryterium nr 4 „długotrwałe lub częste nieobecności pracownika w pracy, które dezorganizują pracę” powódce wystawiono ocenę 5 pkt, podobnie jak E. R., J. S., Z. K. (1) i E. J.. A. M. (1) i A. M. (2) otrzymały po 4 punkty. W 5 kryterium „wykształcenie oraz kwalifikacje zawodowe pracownika” powódka otrzymała punktów 5, podobnie jak E. R., A. M. (1), J. S., Z. K. (1) i A. M. (2). E. J. otrzymała 4 punkty. W 6 kryterium „staż pracy w Starostwie Powiatowym” powódka otrzymała 4 punkty, podobnie jak J. S. (pracująca u pozwanego od dnia 1 grudnia 2008 r.). E. R. (pracująca u pozwanego od 2006 r.) otrzymała 5 pkt, podobnie jak: Z. K. (1) (staż pracy od 1 września 1999 r.), A. M. (2) (staż pracy od dnia
15 grudnia 1990 r.) i E. J. (staż pracy od dnia 14 stycznia 2000 r.). A. M. (1) natomiast otrzymała 3 punkty (staż pracy 3 lata i 2 miesiące).

P. M. ocenił E. R. i powódkę w 7 kryterium „sytuacja rodzinna, materialna, życiowa i socjalna pracowników” na 5 punktów, przy czym w opisie wskazał, że nie zna tej ich sytuacji. Przyznane w tym kryterium punkty nie zostały uwzględnione w łącznej liczbie punktów. Starosta R. K. (1) w kryterium nr 7 wystawił A. M. (1) 2 punkty (bez opisu kryterium). Z kolei J. W. w kryterium tym wystawiła: J. S. 5 punktów (bez opisu kryterium), Z. K. (1) 2 punkty (bez opisu kryterium), A. M. (2) 4 punkty (bez opisu kryterium), a E. J. 3 punkty (również bez opisu kryterium).

Po zsumowaniu wszystkich punktów powódka otrzymała punktów 29, E. R. i Z. K. (1) otrzymały po 30, A. M. (2) – 31 punktów, E. J. – 32 punkty, J. S. - 34 punkty, a A. M. (1) 21.

W dniu 21 października 2015 r. komisja podjęła decyzję o rozwiązaniu stosunku pracy z powódką i z A. M. (1).

(dowody: uchwała XXXI/358/2012 Rady Powiatu w S. z dnia 14 grudnia 2012 r. w sprawie zmiany Regulaminu Organizacyjnego Starostwa Powiatowego w S. –
k. 30 - 52; uchwała nr 190/2015 Zarządu Powiatu (...) z dnia 25 sierpnia 2015 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu Organizacyjnego Starostwa Powiatowego w S. – k. 53 - 66; zarządzenie nr (...) Starosty (...) z dnia 12 października 2015 r. w spawie wprowadzenia procedury doboru do zwolnienia z pracy z przyczyn organizacyjnych pracowników Starostwa Powiatowego w S. wraz z kryteriami doboru do zwolnienia z przyczyn organizacyjnych pracowników Starostwa Powiatowego w S. – k. 70 - 73, zarządzenie nr (...) Starosty (...) z dnia 17 września 2015 r. w sprawie ustalenia etatyzacji w Starostwie Powiatowym w S. – k. 67, zarządzenie nr (...) Starosty (...) z dnia 12 października 2015 r. – k. 68, pismo z dnia 19 października 2015 r. do Komisji Międzyzakładowej (...) przy Starostwie Powiatowym w S. – k. 75, pismo Komisji Międzyzakładowej (...) przy Starostwie Powiatowym w S. z dnia 20 października 2015 r. i pismo z dnia 21 października 2015 r. Starosty – k. 74, karta oceny pracy powódki z decyzją komisji – k. 76 - 78; karty ocen pracowników – k. 98 - 121; zeznania świadków: A. M. (1) – k. 216 – 217, I. S. – k. 221 – 222, 248 – 252, 260; przesłuchanie powódki – k. 262 – 266, przesłuchanie za pozwanego Starosty R. K. (1)– k. 266 - 269; )

W dniu 23 października 2015 r. pozwany zwrócił się do Komisji Międzyzakładowej (...) przy Starostwie Powiatowym w S. z pytaniem, czy powódka jest członkiem tego związku zawodowego, bądź też zostały objęte obroną jej prawa na zasadach dotyczących pracowników będących członkami związku. W dniu 26 października 2015 r. otrzymał odpowiedź, że powódka nie jest członkiem tego związku zawodowego i nie została objęta obroną jako pracownik niezrzeszony.

W dniu 1 lutego 2016 r. powódka stawiła się do pracy u pozwanego po
64 dniach zwolnienia chorobowego. Została wówczas skierowana przez I. S. na badania kontrolne, na które udała się po poinformowaniu o tym fakcie Z. K. (2) (nowego naczelnika Wydziału (...), (...) , (...)).

Po wykonaniu badań i przedłożeniu I. S. zaświadczenia o zdolności do pracy powódka udała się na swoje stanowisko pracy. O godzinie 15 – tej I. S. poprosiła powódkę do swojego pokoju. Na miejscu powódka zastała Z. K. (2) i I. S., która zapytała powódkę, czy jest członkiem związku zawodowego bądź jako pracownik niezrzeszony nie zwróciła się do związku zawodowego o obronę jej praw pracowniczych. Powódka stwierdziła, że nie jest członkiem związku zawodowego i nie jest objęta obroną, co potwierdziła pisemnym oświadczeniem. I. S., powołując się na upoważnienie od Starosty R. K. (1), wręczyła powódce oświadczenie o rozwiązaniu z nią umowy o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenie, który upływał z dniem 31 maja 2016 r. W wypowiedzeniu tym wskazano, że bezpośrednią przyczyną wypowiedzenia są zmiany organizacyjne spowodowane zmianą regulaminu organizacyjnego Starostwa Powiatowego w S. wprowadzone mocą uchwały zarządu Powiatu (...) z dnia 25 sierpnia 2015 r., w wyniku których nastąpiło zmniejszenie dotychczasowego zatrudnienia w następujących wydziałach Starostwa Powiatowego w S.: w wydziale oświaty i w wydziale promocji, kultury i rozwoju (w wyniku zmian organizacyjnych nastąpiła likwidacja tych wydziałów i powstał jeden wydział o nazwie: wydział oświaty, promocji, kultury i rozwoju), w wydziale geodezji i gospodarki nieruchomościami, w wydziale zarządzania kryzysowego, w wydziale inwestycji oraz w biurze pozyskiwania środków pomocowych (w wyniku zmian organizacyjnych nastąpiła likwidacja tych wydziałów i powstał jeden wydział o nazwie: wydział inwestycji i zamówień publicznych), w wydziale komunikacji i transportu, w biurze rzecznika konsumentów, w wydziale organizacyjnym, w wydziale ochrony środowiska, rolnictwa i leśnictwa. Wskazano, że w wyniku powyższych zmian organizacyjnych nastąpiła likwidacja dotychczas zajmowanego przez powódkę stanowiska pracy w zlikwidowanym Wydziale (...) , (...), a zmniejszenie zatrudnienia w całym Starostwie Powiatowym w S. powoduje, że w chwili obecnej brak jest etatu, na którym powódka mogłaby być zatrudniona.

Oświadczenie o wypowiedzeniu stosunku pracy zawierało pouczenie o możliwości odwołania się od tej decyzji pracodawcy w terminie 7 dni od dnia doręczenia wypowiedzenia do Sądu Rejonowego – Sądu Pracy w S..

Powódka potwierdziła wręczenie wypowiedzenia własnoręcznym podpisem wraz z datą na oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu stosunku pracy. Była zaskoczona wręczeniem wypowiedzenia. Zarówno przed, jak i po sporządzeniu oceny nie została przez pracodawcę zapoznana z kryteriami oceny i z wynikami oceny. Zaczęła dopytywać I. S. o przyczyny zwolnienia jej z pracy. I. S. powiedziała wówczas, że przeprowadzono oceny pracowników i procedurę doboru pracownika do zwolnienia. Po uzyskaniu tych informacji powódka poprosiła o zapoznanie jej z kartą oceny. I. S. stwierdziła, że powódka nie ma prawa żądać takich dokumentów, ostatecznie dokument ten powódce okazała. Ponieważ powódka nalegała, I. S. zadzwoniła po Starostę R. K. (1), który po przyjściu powiedział, że nie będzie tłumaczył się z podjętej decyzji i decyzji tej nie zmieni. Jest zajęty i musi wyjść. Na słowa powódki, że bardzo zależy jej na rozmowie, R. K. (1) stwierdził, że jak znajdzie chwilę to przyjdzie. Po około 10 minutach wrócił i na pytanie powódki dlaczego to właśnie ona została wytypowana do zwolnienia odparł, że nie będzie tłumaczył się. Ponownie stwierdził, że spieszy się i musi wyjść, a decyzja nie zostanie zmieniona. W takiej sytuacji powódka podziękowała za poświęcony czas i wyszła. Ponieważ była już godzina 15.30 poszła do domu.

W dniu następnym powódka stawiła się w pracy. O godzinie 7.30, na polecenie Z. K. (2) udała się do informatyka po odbiór karty wejść i wyjść. Po odebraniu karty zapytała informatyka, czy ze względu na dłuższą nieobecność w pracy program, na którym pracuje jest aktualny. Informatyk stwierdził, że sprawdzi to i po około pięciu minutach przyszedł z dokumentem potwierdzającym, że program jest legalny. Powódka zapytała, czy może skserować pierwszą stronę tego dokumentu, na co informatyk wyraził zgodę. W czasie gdy sporządzała kopię przeszedł koło niej starosta R. K. (1), z którym powódka przywitała się słowami „dzień dobry”. Po powrocie na stanowisko pracy powódce przekazano, że jest proszona do gabinetu starosty. Po przyjściu powódka zastała I. S., Naczelnika Wydziału (...) i (...) Z. S. oraz Starostę R. K. (1), który oświadczył, że przenosi powódkę do wydziału komunikacji i wręczył jej do podpisania dokument „czasowe powierzenie pracownikowi innej pracy”, w którym napisano, że na podstawie art. 21 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych powierza powódce w okresie od dnia 2 lutego 2016 r. do dnia 29 kwietnia 2016 r. wykonywanie pracy w Wydziale Komunikacji i (...) Starostwa Powiatowego z zachowaniem prawa do dotychczasowego wynagrodzenia. W dokumencie zawarto stwierdzenie, że zakres zadań opracuje Naczelnik Wydziału (...) i (...). Powódka zaskoczona tą sytuacją zapytała, kierując się w stronę Z. S., czy posiada kompetencje do pracy w tym wydziale. Okazało się wówczas, że Z. S. będzie naczelnikiem tego wydziału jeszcze tylko cztery dni, co było kolejnym zaskoczeniem dla powódki. R. K. (1) zapytał powódkę, czy wyraża zgodę na przeniesienie, bo chce mieć jednoznaczną odpowiedź. Po przeczytaniu wręczonego dokumentu powódka powiedział, że chciałaby zapoznać się ze swoim zakresem obowiązków, dopytywała na czym praca ta będzie poległa, jakimi kwestiami będzie się zajmowała. Na pytania te powódka nie otrzymała odpowiedzi. R. K. (1) dopytywał powódkę, czy wyraża zgodę, czy nie na powierzenie innej pracy. W trakcie tej rozmowy z ust I. S. padło stwierdzenie, że jest to polecenie władcze. Powódka powtarzała, że przed podjęciem decyzji chciałaby zapoznać się z zakresem obowiązków, na co R. K. (1) ostatecznie powiedział, że na tą chwilę zrozumiał i poprosił powódkę o opuszczenie pokoju.

Po powrocie na swoje stanowisko pracy, po około 30 - 40 minutach powódkę ponownie poproszono do pokoju starosty. Po przyjściu zastała Z. K. (2), I. S. i R. K. (1), który stwierdził, że ze względu na ciężkie naruszenie i złamanie przepisów pracowniczych jest zmuszony rozwiązać z powódką stosunek pracy w trybie natychmiastowym. Powódka była zaskoczona tą sytuacją. R. K. (1) wręczył powódce oświadczenie o rozwiązaniu z nią umowy o pracę w trybie natychmiastowym z dniem 2 lutego 2016 r. wskazując jako przyczynę odmowę wykonania polecenia pracodawcy polegającego na wykonywaniu pracy przez okres od dnia 2 lutego 2016 r. do dnia 29 kwietnia
2016 r. w Wydziale Komunikacji i (...) Starostwa Powiatowego z zachowaniem dotychczasowej wysokości wynagrodzenia oraz na równorzędnym stanowisku pracy, czym rażąco naruszyła obowiązki pracownicze i co uzasadnia rozwiązanie stosunku pracy w trybie natychmiastowym, tj. na podstawie art. 52 § 1 pkt kodeksu pracy.

Powyższe oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy zawierało pouczenie o możliwości odwołania się od tej decyzji pracodawcy w terminie 14 dni od dnia doręczenia oświadczenia do Sądu Rejonowego – Sądu Pracy w S..

Powódka potwierdziła wręczenie oświadczenia rozwiązującego stosunek pracy w trybie natychmiastowym własnoręcznym podpisem wraz z datą na oświadczeniu pracodawcy.

Odwołanie od wypowiedzenia stosunku pracy powódka wniosła do Sądu Rejonowego – Sądu Pracy w S. w dniu 5 lutego 2016 r., natomiast od oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy w trybie natychmiastowym w dniu 8 lutego 2016 r.

Praca u strony pozwanej stanowiła dla powódki jedyne źródło utrzymania. Powódka pozostaje w związku małżeńskim, ale od kilku lat jest w separacji faktycznej. Mieszka z córką, którą od kilku lat wychowuje sama, ojciec dziewczynki przekazuje na jej utrzymanie środki finansowe. Rodzice powódki są w podeszłym wieku, chorują i wymagają leczenia onkologicznego.

Ostatnie miesięczne wynagrodzenie powódki u pozwanego obliczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 3 450,75 zł.

(dowody: dokumenty w aktach osobowych powódki przy aktach sprawy; pozwy z prezentatami - k. 2 – 3, 13 - 14; zeznania świadków: częściowo I. S. –
k. 221 – 222, 248 – 252, 260 Z. K. (2) – k. 252 – 253, 261, Z. S. –
k. 253 – 255, 262; przesłuchanie powódki – k. 262 – 266, przesłuchanie R. K. (1) – 266 - 269; zaświadczenie wystawione przez pozwanego – k. 78; )

Dokonane w niniejszej sprawie ustalenia faktyczne Sąd oparł o wskazany wyżej materiał dowodowy, uznając go za wystarczający do poczynienia stosownych ustaleń i rozstrzygnięcia na tej podstawie przedmiotowej sprawy.

Sąd dał wiarę dokumentom zebranym w aktach osobowych powódki oraz pozostałym przedłożonym przez strony dokumentom dotyczącym wykształcenia powódki i przebiegu zatrudnienia u strony pozwanej, albowiem dokumenty te nie budzą żadnych wątpliwości zarówno co do ich formy, jak i treści, znalazły potwierdzenie w zeznaniach przesłuchanych w sprawie osób, w tym w zeznaniach powódki.

Na zeznaniach przesłuchanych w sprawie świadków: A. M. (1), J. O., S. N., L. G. i M. O. Sąd oparł się jako jasnych, konkretnych i znajdujących potwierdzenie w innych dowodach. Z zeznań świadków wynika, że powódka była dobrym pracownikiem, wykwalifikowanym do pracy na zajmowanym stanowisku, kreatywnym, kulturalnym, z którym dobrze się współpracowało, co koreluje z wystawioną przez bezpośredniego przełożonego powódki w październiku 2015 r. kartą ocen. Z zeznań świadka A. M. (1) wynika również, iż pozwany nie badał sytuacji materialno - rodzinno - życiowej pracowników w ramach procedury oceny i doboru pracowników do zwolnienia, co znajduje potwierdzenie w zeznaniach powódki i pozostałym materiale dowodowym.

Na zeznaniach świadka I. S. i R. K. (1) Sąd oparł się w zakresie niespornych między stronami faktów oraz faktów znajdujących potwierdzenie w wyżej wskazanych dowodach osobowych, przedłożonych w sprawie dokumentach i przesłuchaniu powódki E. N., której Sąd generalnie dał wiarę, albowiem jej zeznania w kluczowych w sprawie kwestiach znalazły potwierdzenie w dowodach z dokumentów oraz zeznaniach: A. M. (1), J. O., S. N., L. G., M. O., Z. K. (2), a także Z. S.. Oceniając wiarygodność relacji powódki oraz I. S. i R. K. (1) co do atmosfery i zachowania powódki przy wręczaniu jej wypowiedzenia stosunku pracy, powierzaniu innej pracy i wręczaniu oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy w trybie natychmiastowym Sąd miał na uwadze, że strona pozwana nie przedstawiła żadnego w pełni wiarygodnego dowodu, który wykazywałby, iż powódka zachowywała się wówczas w sposób opisany przed Sądem przez I. S. i R. K. (1) (była nieuprzejma, mówiła tonem lekceważącym). Relacja I. S. i R. K. (1) nie znalazła potwierdzenia w zeznaniach świadka Z. K. (2), jak również Z. S.. Powódka była wówczas zapewne zdenerwowana, co jest rzeczą zrozumiałą w tego typu sytuacjach, w jakich znalazła się, ale materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia, że zachowywała się tak, jak nakreślili to przed Sądem I. S. i R. K. (1), i dlatego Sąd w tym zakresie nie dał im wiary.

Sąd zważył, co następuje:

Powódka E. N. dochodziła w niniejszym postępowaniu przywrócenia do pracy z powodu nieuzasadnionego rozwiązania stosunku pracy w trybie natychmiastowym oraz z powodu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę.

Jak wynika z akt sprawy powódka była pracownikiem jednostki samorządowej, wobec czego podlegała przepisom ustawy z dnia 21 listopada
2008 r. o pracownikach samorządowych.

Zgodnie z treścią art. 100 § 1 kodeksu pracy pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.

Artykuł 21 ustawy o pracownikach samorządowych stanowi, że jeżeli wymagają tego potrzeby jednostki, pracownikowi samorządowemu można powierzyć, na okres do 3 miesięcy w roku kalendarzowym, wykonywanie innej pracy niż określona w umowie o pracę, zgodnej z jego kwalifikacjami. W okresie tym pracownikowi przysługuje wynagrodzenie stosowne do wykonywanej pracy, lecz nie niższe od dotychczasowego.

Jak wynika z brzmienia powyższego przepisu prawa zmiana zakresu obowiązków pracownika przez jednostronne oświadczenie pracodawcy została obwarowana trzema warunkami. Po pierwsze powierzenie pracownikowi samorządowemu innej pracy niż ustalonej umową musi wynikać z potrzeb pracodawcy samorządowego, które to potrzeby należy odnosić do wymogów związanych z funkcjonowaniem urzędu oraz racjonalnym wykorzystaniem kadr niezbędnych do realizacji zadań nałożonych na urząd. Po drugie powierzenie pracownikowi innej pracy nie może doprowadzić do obniżenia wysokości wynagrodzenia. I po trzecie - co jest najistotniejsze w niniejszej sprawie - powierzona praca musi odpowiadać kwalifikacjom pracownika, to znaczy odnosić się do jego wiedzy, umiejętności i doświadczenia zawodowego. Pracodawca określając, czy powierzana praca odpowiada kwalifikacjom pracownika musi mieć na względzie całokształt okoliczności związanych z wykonywaną dotychczas przez pracownika pracą, gdyż powierzana praca nie powinna oznaczać faktycznej degradacji pracownika, powodującej w skrajnych przypadkach naruszenie godności pracownika poprzez powierzenie mu pracy w odbiorze społecznym poniżającej ze względu na dotychczasowe zajmowane stanowisko.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że u pozwanego, w Wydziale Komunikacji i (...) rzeczywiście brakowało pracowników i pozwany mógł skorzystać z uprawnienia czasowego przesunięcia do tego wydziału pracownika z innej komórki organizacyjnej urzędu, ale wyłącznie pracownika, którego kwalifikacje zawodowe odpowiadałyby rodzajowi powierzanej pracy.

Niewątpliwie oświadczenie pozwanego o powierzeniu powódce innej pracy było poleceniem pracodawcy, ale w świetle ustalonego w sprawie stanu faktycznego wstrzymanie się przez powódkę z wykonaniem polecenia kierującego ją do innej pracy nie uchybiło obowiązkowi pracowniczemu, a w związku z powyższym nie mogło być podstawą do rozwiązania z nią umowy o pracę przez pozwanego na podstawie art. 52 § 1 pkt. 1 k.p.

Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych powódki, od początku zatrudnienia u pozwanego powódka świadczyła pracę w Wydziale (...) , (...). Na zajmowanym stanowisku specjalisty, a następnie inspektora wykonywała czynności polegające na projektowaniu gadżetów promocyjnych, reklamowych, przygotowywaniu opraw wizualnej imprez, wspólnie z innymi pracownikami organizowała święta i inne uroczystości, imprezy kulturalne, artystyczne, zajmowała się inicjowaniem i koordynacją procesu nawiązywania współpracy z partnerami zagranicznymi, wykonywała tłumaczenia przy opracowywaniu dokumentacji i przy okazji kontaktów zagranicznych.

Jak już wskazywano wyżej pozwany mógł powierzyć powódce na czas określony trzech miesięcy inną pracę, ale tylko taką, która odpowiadałaby kwalifikacjom powódki, tj. odnosiłaby się do jej wiedzy, umiejętności i doświadczenia zawodowego (wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 26 września 1978 r. - Sygn. akt I PRN 54/78, 08 maja 1997 r. - Sygn. akt PKN 131/97, 18 listopada 1999 r. - Sygn. akt I PKN 370/99, 05 lutego 1998 r. - Sygn. akt I PKN 515/97).

Chcąc powierzyć powódce pracę pozwany obowiązany był zagwarantować pracę zgodną z jej kwalifikacjami i powierzając jej wykonywanie zapoznać powódkę z zakresem powierzanych czynności tak, aby powódka mogła ocenić, czy powierzana praca uwzględnia posiadane przez nią kwalifikacje, a tym samym czy pozwany nie naruszył prawa. Władza pracodawcy wydawania poleceń pracownikowi nie ma bowiem charakteru absolutnego, co między innymi oznacza, że pracownik może odmówić wykonania polecenia, które wykracza poza ramy przyznanego pracodawcy prawa (na co wskazał Sąd Najwyższy między innymi w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 listopada 1999 r. w sprawie o Sygn. akt I PKN 370/99). Tymczasem wręczone powódce pismo nie określało zakresu czynności, ograniczało się do lakonicznego stwierdzenia powierzenia powódce pracy w Wydziale Komunikacji i (...) ze wskazaniem, że zakres zadań opracuje naczelnik tego wydziału. Zakresu czynności nie wskazano także ustnie w momencie wręczania powódce dokumentu powierzającego inną pracę i to pomimo tego, że powódka wielokrotnie prosiła R. K. (2) w obecności kadrowej I. S. i ówczesnego naczelnika wydziału, do którego miała być przeniesiona, o wyjaśnienie na czym praca ta będzie polegać. Zakresy przedmiotowe zadań realizowanych w ramach Wydziału, w którym pracowała powódka i Wydziału Komunikacji i (...) są odmienne i powódka, obiektywnie patrząc mogła mieć wątpliwości co do tego, czy posiada kwalifikacje do wykonywania powierzanej tam jej pracy. Dlatego poprzez wstrzymanie się przez powódkę z wykonaniem polecenia kierującego ją do innej pracy, do czasu otrzymania zakresu czynności konkretyzującego jej zakres zdań na powierzonym stanowisku, nie uchybiła ona obowiązkowi pracowniczemu i w związku z powyższym nie mogła być z nią skutecznie rozwiązana umowa o pracę z powodu nie wykonania polecenia pracodawcy kierującego ją na okres trzech miesięcy do pracy na innym stanowisku na podstawie art. 52 § 1 pkt. 1 k.p.

Wobec zasadności roszczenia powódki o przywrócenie do pracy u strony pozwanej z powodu braku merytorycznej podstawy do rozwiązania z nią stosunku pracy w trybie natychmiastowym, w dalszej kolejności Sąd badał zasadność żądania powódki opartego na treści art. 45 § 1 k.p., zgodnie z którym w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Z regulacją art. 45 § 1 k.p. koresponduje art. 30 § 4 k.p., w myśl którego w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nie określony powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie umowy, która musi być konkretna i prawdziwa. Przyczyna jest „konkretna” wówczas, gdy została przez pracodawcę wskazana w sposób zrozumiały i komunikatywny dla pracownika, umożliwiający sądową kontrolę poprawności formalnej i zasadności wypowiedzenia w granicach stwierdzeń podanych w wypowiedzeniu. Przyczyna wypowiedzenia powinna być tak sformułowana, aby pracownik wiedział i rozumiał, z jakiego powodu pracodawca dokonuje wypowiedzenia i mógł zadecydować o ewentualnym wniesieniu lub zaniechaniu wniesienia odwołania do sądu. W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalone jest stanowisko, że pracodawca w celu wypełnienia wynikającego z art. 30 § 4 k.p. obowiązku wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie stosunku pracy powinien wskazać nie tylko podstawową przyczynę wypowiedzenia, jaką jest reorganizacja zatrudnienia i redukcja etatu, lecz także przyczynę wyboru danego pracownika do zwolnienia z pracy, chyba, że jest ona oczywista lub znana pracownikowi. W sytuacji, gdy rozwiązanie umowy o pracę dotyczy pracownika wybranego przez pracodawcę z większej liczby osób zatrudnionych na takich samych lub podobnych stanowiskach pracy, przyczyną tego wypowiedzenia są bowiem nie tylko zmiany organizacyjne wymuszające redukcję etatów, ale także określona kryteriami doboru do zwolnienia sytuacja danego pracownika. W takiej sytuacji pracodawca musi podając przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę wyjaśnić dlaczego wytypował do zwolnienia określonego pracownika.

Wynikający z art. 30 § 4 k.p. wymóg wskazania przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest ściśle związany z możliwością oceny zasadności rozwiązania stosunku pracy w tym trybie w rozumieniu
art. 45 § 1 k.p., gdyż zakreśla granice kognicji sądu rozstrzygającego powstały na tym tle spór. Wskazanie w wypowiedzeniu kryteriów doboru pracowników do zwolnienia prowadzi do oczywistego wniosku, że pracodawca stanął przed koniecznością wyboru pracownika do zwolnienia, co z kolei oznacza ograniczenie stanowisk w grupie stanowisk o analogicznym charakterze. W konsekwencji zasadność wypowiedzenia należy oceniać przez pryzmat zastosowanych kryteriów typowania do zwolnienia odnoszonych do ogółu pracowników zatrudnionych na analogicznych stanowiskach. Na pracodawcy spoczywa ciężar dowodu, że zastosował kryteria doboru oraz, że były one właściwe, w tym w szczególności, że odpowiadały wymaganiu zastosowania obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny pracowników i wyników ich pracy (wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 23.06.2016 r. II PK 152/15, 25 lutego 2016 r. (...) 357/14, 2 marca 2016 r. III PK 76/15, 11 marca 2015 r. III PK 115/14, 10 września 2013 r. I PK 61/13;)

Wymóg „prawdziwości” przyczyny to stwierdzenie, że okoliczność podana w wypowiedzeniu obiektywnie istnieje i w okolicznościach danej sprawy uzasadniała dokonanie wypowiedzenia stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 września 2013 r., I PK 61/13, LEX nr 1427709).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, stwierdzić trzeba, że wypowiadając powódce umowę o pracę pozwany nie dochował wszystkich wymogów formalnych, jakie prawo przewiduje dla tego typu sytuacji. Co prawda oświadczenie pracodawcy zostało złożone powódce na piśmie, zawierało prawidłowe pouczenia, pozwany nie naruszył zakazów wypowiedzenia i nie zachodziła konieczność przeprowadzenia konsultacji z organizacją związkową, ale nie dopełnił wymogu formalnego z art. 30 § 4 k.p., albowiem w oświadczeniu nie wyjaśnił dlaczego wytypował do zwolnienia właśnie powódkę, nie wskazał jakimi kryteriami kierował się typując ją do zwolnienia. Z powyższych względów, pomimo tego, że postępowanie dowodowe wykazało, że pozwany faktycznie przeprowadził reorganizację wskazaną w oświadczeniu i zredukował liczbę etatów i wbrew twierdzeniom powódki ocenę wystawił jej bezpośredni przełożony, to nie wypełniając tego warunku naruszył art. 30 § 4 k.p. i tym samym wypowiedział umowę o pracę z naruszeniem przepisów regulujących tryb rozwiązania stosunku pracy, co przesądza o zasadności żądania powódki.

Złożone powódce wypowiedzenie było niezgodne z prawem, gdyż pozwany podał w piśmie zawierającym oświadczenie przyczynę w sposób niepełny, a w momencie składania (wręczania) powódce oświadczenia o rozwiązaniu stosunku nie skonkretyzowano dlaczego to właśnie z powódką, a nie z innym pracownikiem rozwiązuje się stosunek pracy. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika jednoznacznie, że pomimo wielokrotnych próśb ze strony powódki - która w ten sposób wręcz wyręczała pracodawcę w wypełnieniu ciążącego na nim obowiązku – reprezentujący pozwanego I. S. i R. K. (1) nie wyjaśnili powódce dlaczego wytypowano ją do zwolnienia. Powódka została wówczas jedynie poinformowana, że została najniżej oceniona, natomiast nie omówiono z nią kryteriów oceny i przyczyn przyznania takich, a nie innych ocen punktowych. Zresztą kartę oceny powódce udostępniono do wglądu dopiero na skutek kilkukrotnych próśb z jej strony. Powody, które zdaniem pozwanego, uzasadniały zwolnienie z pracy powódki spośród grupy rozpatrywanych pracowników pozwany wskazał dopiero w postępowaniu sądowym, co zgodnie z linią orzeczniczą Sądu Najwyższego jest spóźnione, nie może uchylać wadliwości formalnej wypowiedzenia (np. stanowisko Sądu Najwyższego zajęte w wyroku z dnia 10.11.1998 r. I PKN 423/98 w sprawie rozwiązania stosunku pracy w trybie dyscyplinarnym, które znajduje całkowite zastosowanie także do przyczyny rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem).

Zważywszy zatem powyższe Sąd uznał, że wypowiedzenie narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę zawartych na czas nie określony, co przesądza o zasadności żądania powódki opartego na treści art. 45 § 1 k.p.

Wskazać również trzeba, że w ustalonej procedurze typowania pracowników do zwolnienia, pozwany nie badał sytuacji życiowej pracowników i nie ocenił wszystkich pracowników z tych dwóch łączonych wydziałów w ramach przyjętego 7 kryterium, co uniemożliwia ustalenie, czy dokonał obiektywnej oceny w tym zakresie. Jest to o tyle istotne, że różnice punktowe między pracownikami były niewielkie, w szczególności między powódką a E. R., gdzie różnica wynosiła zaledwie 1 punkt i ocena w tym kryterium mogła przesądzić o pozostaniu powódki w zatrudnieniu. W kryterium tym można było uzyskać maksymalnie 5 punktów, co w sposób istotny mogło zmienić ocenę powódki na korzyść, zwłaszcza, że w toku procesu zostało ustalone, iż jest ona osobą samotnie wychowującą małoletnie dziecko. Pozwany przy typowaniu pracowników do zwolnienia w związku z przeprowadzoną reorganizacją ustalił siedmiopunktowe kryteria doboru do zwolnienia i wszystkie one winny być zastosowane przy wskazywaniu pracowników przewidzianych do zwolnienia, by można było przyjąć, iż ten dobór został dokonany prawidłowo. Z uwagi na powyższe wypowiedzenie umowy o pracę powódce było również merytorycznie nieuzasadnione.

Podsumowując zatem, wobec ustalenia, że wypowiedzenie narusza przepisy o wypowiedzeniu umowy zawartej na czas nie określony Sąd, zgodnie z żądaniem powódki E. N. orzekł o przywróceniu jej do pracy u pozwanego w Starostwie Powiatowym w S. na dotychczasowych warunkach pracy i płacy (pkt I wyroku). Sąd przywrócił powódkę do pracy, albowiem okoliczności faktyczne nie uprawniają stwierdzenia, że przywrócenie to było niecelowe lub niemożliwe.

Ponadto w pkt II wyroku Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 13803 zł brutto za czas pozostawania bez pracy w razie podjęcia przez powódkę pracy, a to po myśli art. 47 kodeksu pracy, zgodnie z którym pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące, a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące – tak jak w przypadku powódki – nie więcej niż za miesiąc oraz po myśli art. 57 k.p., zgodnie z którym pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy w razie niezgodnego z prawem rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 3 miesiące i nie mniej niż za miesiąc. Wynagrodzenie to oblicza się jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy i zgodnie z wyliczeniem przedłożonym przez pozwanego wynosi ono w przypadku powódki 3450,75 zł miesięcznie (k. 78 akt).

Ponieważ stosunek pracy powódki w chwili wręczenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę i oświadczenia o rozwiązaniu umowy w trybie natychmiastowym nie podlegał ochronie przedemerytalnej, z tytułu ciąży lub urlopu macierzyńskiego Sąd w pozostałym zakresie roszczenie o wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy oddalił, o czym orzekł w pkt III wyroku.

W pkt IV wyroku Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę
4320 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, a to na podstawie art. 98 § 1 kodeksu postępowania cywilnego (zwanego dalej: k.p.c.) w zw. z art. 13 k.p.c. w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (w brzmieniu obowiązującym na dzień wniesienia pozwu). Zgodnie z treścią
art. 98 § 1 k.p.c., mającym zastosowanie również w sprawach rozpatrywanych przez Sąd pracy, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, co uzasadnia zasądzenie na rzecz powódki od pozwanego kosztów wynagrodzenia jednego profesjonalnego pełnomocnika.

W pkt IV wyroku Sąd obciążył pozwanego jedynie częścią opłaty sądowej od pozwu na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w S. (tj. kwotą 414 zł) na zasadzie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 102 k.p.c., uznając, iż niekorzystna sytuacja finansowa pozwanego uzasadnia obciążenie pozwanego jedynie częścią tej opłaty.

Sędzia Sądu Rejonowego

Elżbieta Domańska