Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Sanoku

POSTANOWIENIE

Dnia 30 września 2019 r.

Sąd Rejonowy w Sanoku, Wydział I Cywilny

w składzie następującym: Przewodniczący: SSR. Elżbieta Domańska

Protokolant: sekr. sądowy Anna Wójcik

po rozpoznaniu w dniu 17 września 2019 r. na rozprawie

sprawy z wniosku M. G. (1) PESEL (...);

przy uczestnictwie A. G. PESEL (...);

G. H. PESEL (...);

K. H. (1) PESEL (...);

L. H. PESEL (...);

P. H. (1) PESEL (...);

Z. H. PESEL (...);

B. J. (1) PESEL (...);

M. K. (1)

T. K.

W. K. PESEL (...);

A. K. PESEL (...);

T. M. PESEL (...);

L. P. PESEL (...);

H. R.

J. R. (1) PESEL (...);

W. R. PESEL (...);

M. R. (1) PESEL (...);

M. R. (2) PESEL (...);

E. T. PESEL (...);

A. W. PESEL (...);

W. Z. PESEL (...);

J. Z. PESEL (...);

o stwierdzenie nabycia spadku po W. S. (1)

postanawia

I. s t w i e r d z i ć, iż spadek po W. S. (1) s. P. i K. zmarłym w dniu 28 października 2014 r. w N., gdzie ostatnio stale zamieszkiwał na podstawie ustawowego porządku dziedziczenia nabyli:

- siostrzenica stryjeczna B. J. (2) w 8/48 części

- siostrzenica stryjeczna M. R. (1) w 8/48 części

- siostrzeniec stryjeczny M. R. (2) w 8/48 części

- kuzyn P. H. (1) w 6/48 częściach

- bratanka wujeczna T. M. w 1/48 części

- bratanka wujeczna E. T. w 1/48 części

- bratanka wujeczna L. P. w 1/48 części

- bratanka wujeczna A. K. w 1/48 części

- bratanek wujeczny K. H. (1) w 1/48 części

- bratanek wujeczny G. H. w 1/48 części

- bratanka wujeczna L. H. w 6/48 części

- bratanek wujeczny C. H. w 6/48 części

II. s t w i e r d z i ć, iż każdy uczestnik ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.

Sygn. akt I Ns 178/19

UZASADNIENIE

Postanowienia z dnia 30 września 2019 r.

Wnioskodawczyni M. G. (1) we wniosku z dnia 7 listopada 2014 r. wniosła o stwierdzenie nabycia spadku po W. S. (1) na podstawie dziedziczenia testamentowego na jej rzecz jako spadkobiercy testamentowego. (sygn. akt dawna I Ns (...) SR w (...))

Wnioskodawca J. Z. we wniosku z dnia 16 stycznia 2015 r. wniósł o stwierdzenie nabycia spadku po W. S. (1) na podstawie dziedziczenia testamentowego na jego rzecz jako spadkobiercy testamentowego. (sygn. akt I Ns (...)SR w. (...))

Zarządzeniem z dnia 21 stycznia 2015 r. sprawa z wniosku J. Z. została połączona do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą z wniosku M. G. (1).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. S. (1) zmarła w dniu 28 października 2014 r. w N., gdzie stałe przed śmiercią zamieszkiwał. W chwili śmierci był bezdzietnym wdowcem. Jego rodzicami byli, nie żyjąc już w chwili jego śmierci, P. S. (1), który zmarł 17 września 1950 r. i K. H. (2). Jego ojciec P. S. (1) miał dwóch braci P. S. (2) urodzonego w (...) r. i S. S. urodzonego w (...)r. Brat ojca W. S. (1) P. S. (2) zmarł w dniu 11 lutego 1959 r. i pozostawił po sobie żonę A. S. (1) oraz córkę J. S., które postanowieniem z dnia 5 kwietnia 1960 r. nabyły spadek po tym zmarłym na podstawie dziedziczenia ustawowego: A. S. (1) w ¼ części, a J. R. (2) zd. S. w ¾ części. (sygn. akt Ns(...) Sądu Rejonowego w. (...)) Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po tym zmarłym (sygn. akt Ns (...) Sądu Rejonowego w. (...)) nie zostało zmienione, chociaż K. S. przedstawiła składając w dniu 26 października 1960 r. do Sądu Powiatowego w S. wniosek o ogłoszenie testamentów dwa testamenty zmarłego P. S. (2) na podstawie, których spadkodawca P. S. (2) ustanowił ją wyłącznym spadkobiercom swojego majątku. J. R. (2), która zmarła w 2002 r. miała troje dzieci B. J. (2), M. R. (1) i M. R. (2). Brat ojca W. S. (1) S. S. zmarł jako bezdzietny kawaler w latach sześćdziesiątych XX w. Rodzice W. S. (1) mieli prócz niego córkę J. S., która zmarła jako bezdzietna panna w latach sześćdziesiątych XX w.

(dowód; postanowienie z dnia 5 kwietnia 1960 r. – sygn. akt II Ns (...) Sądu Powiatowego w S., wniosek z dnia 26 października 1960 r. w sprawie sygn. akt Ns II (...) Sądu Powiatowego w S. wraz z zalegającymi w nim testamentami, odpis skrócony aktu zgonu W. S. (1) – k. 15, odpis skrócony aktu zgonu P. S. (1) – k. 16, zapewnienie spadkowe A. R. – k. 225 – 226, pozew z dnia 6 lutego 1961 r. – k. 237 t. II, zeznanie M. G. (1) – k. 267, zapewnienie spadkowe M. R. (1) – k. 268, B. J. (1) – k. 268, )

Rodzicami matki W. S. (1) K. H. (2) z domu H. byli J. H. (1) i T. H. (1). Matka W. S. (1) K. S. miała rodzeństwo: J. H. (2), G. H., T. H. (2), D. H., M. K. (2) i T. H. (1). J. H. (2) zmarł w 1974 r. Pozostawił po sobie syna P. H. (1) i syna P. H. (2), który nie żyje i zmarł w dniu 12 sierpnia 2012 r. pozostawiając po sobie sześcioro dzieci: L. P., T. M., G. H., A. K., E. T., K. H. (1). G. H. zmarł przed 2014 r. pozostawiając syna W. H., który nie żyje. On zmarł w 2011 r. pozostawiając dzieci L. H. i C. H.. C. H. zmarł w dniu 8 lutego 2018 r. jako bezdzietny kawaler. G. H. miał jeszcze jednego syna, który był bezdzietnym kawalerem. T. H. (2) nie żyje i zmarł przed 2014 r. Nie wiadomo, czy miał dzieci. M. K. (2) wyjechała do Stanów Zjednoczonych i nie żyje już ponad dwadzieścia lat. Miała córkę o imieniu M., nie wiadomym jest, czy ona żyje. D. H., został przesiedlony. Nie żyje i nie wiadomo kiedy zmarł. Miał on syna G. H., który był bezdzietnym kawalerem rozstrzelanym przez Niemców podczas drugiej wojny światowej. T. H. (1) wyjechała na wschód, gdzie zmarła, ale nie wiadomym jest nic na temat tego, czy pozostawiła po sobie dzieci.

(dowód: odpis skrócony aktu urodzenia P. H. (1) – k. 338, odpis skrócony aktu zgonu J. H. – k. 339, zapewnienie spadkowe P. H. (1) – k. 389 – 390, odpis skrócony aktu zgonu C. H. – k. 406, zapewnienia spadkowe złożone przez Z. H., L. P., T. M., A. K., E. T., K. H. (1) – 00 : 04 : 14 – 00 : 39 : 03 protokołu elektronicznego)

Pozostali spadkobiercy, których nie udało się ustalić zostali wezwani przez ogłoszenie. Nikt nie zgłosił się w trakcie toczącego się postępowania do udziału w nim wykazując swoje prawo do spadku poza kręgiem spadkobierców ustalonych przez Sąd.

(dowód: ogłoszenie w Tygodniku Powszechnym z dnia 28 lutego 2016 r. – k. 197)

Testament przedłożony przez M. G. (1), w którym zmarły W. S. (1) przekazuje na jej rzecz całość majątku spadkowego, nie jest testamentem własnoręcznym spadkodawcy W. S. (1). Jednoznacznie potwierdziły to opinie biegłych grafologów: Z. G. i J. G., wydane na cele toczącego się postępowania spadkowego po zmarłym W. S. (1).

(dowód; opinia biegłego grafologa Z. G. – k. 95, i opinia biegłego grafologa J. G. – k. 160 - 165)

Końcem września 2014 r. na podwórku u M. G. (1) wywiązała się przypadkowa rozmowa, w której uczestniczyli M. K. (3), W. M., S. M. i zmarły W. S. (1), który podszedł do i stanął przy płoci. Wówczas M. K. (3) udzieliła rady W. S. (2), by oddał swoje pole na Skarb Państwa i by więcej się nie męczył. On stwierdził wówczas do nich, że on przekazał to pole, czy swój majątek w testamencie M. G. (1). W czasie, gdy W. S. (1) to stwierdził nic nie wskazywało, że w październiku umrze. Był słaby z racji swojego wieku. W październiku 2014 r. nie pracował już przy wykopkach.

W. S. (1) był osobą niezbyt zaradną życiowo. Z urzędami nie miał do czynienia, umiał czytać i pisać, ale nie robił tego najsprawniej.

(dowód: zeznania świadka W. M. – k. 405 – 406, S. M. – k. 406, A. Z. – k. 407, M. K. (3) – k. 424 – 425)

Dokonane w niniejszej sprawie ustalenia faktyczne Sąd oparł o wskazany wyżej materiał dowodowy w postaci odpisów skróconych aktu zgonu, aktów urodzeń oraz z zapewnień spadkowych uczestników postępowania, zeznań świadków oraz opinii biegłych grafologów. Pozwoliły one Sądowi na ustalenie rodzaju dziedziczenia, kręgu spadkobierców po zmarłym W. S. (1), sposobu nabycia przez nich spadku, a także wielkości udziału każdego z nich w spadku po tym zmarłym.

Materiał dowodowy jest zupełny i kompletny, stanowi pełną podstawę do dokonania stwierdzenia nabycia spadku po zmarłym W. S. (1).

Sąd zważył , co następuje :

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej Spadki. (art. 922 § 1 k.c.) Zgodnie z art. 924 k.c. „Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.”, a zgodnie z art. 925 k.c. „Spadkodawca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.” Powołanie do spadku wynika z ustawy lub z testamentu. (art. 926 § 1 k.c.) Nie może być spadkobiercom osoba fizyczna, która nie żyje w chwili otwarcia spadku o czym stanowi art. 927 § 1 k.c.

W przypadku spadkodawcy W. S. (1) mamy do czynienia z powołaniem do spadku w wyniku ustawy, gdyż testament, który pozostawił po sobie jest nieważny, gdyż nie został sporządzony przez niego. Nie doszło również do sporządzenia przez spadkodawcę testamentu szczególnego zgodnie z art. 952 § 1 k.c. Przede wszystkich nie istniała obawa rychłej śmierci spadkodawcy. W. S. (1) we wrześniu 2014 r. miał 77 lat, ale chodził, był sprawny i jak na swój wiek czuł się dobrze. Nic również wtedy nie wskazywało, że niebawem umrze. Należy tutaj powołać się na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2003 r., V CK 120/02, zgodnie z którym obawa rychłej śmierci, a więc śmierci samo przez się nie uzasadnia w szczególności ani podeszły wiek spadkodawcy, ani utrzymujący się przez dłuższy czas zły stan zdrowia np. wskutek przewlekłego schorzenia lub choroby nieuchronnie prowadzącej do śmierci. W tego typu przypadkach przesłankę tę można uznać za spełnioną dopiero wówczas, gdy w stanie zdrowia następuje nagłe pogorszenie lub pojawiają się nowe rokowania wskazujące na nadzwyczajną bliskość czasową śmierci spadkodawcy. Z taką sytuacją nie mieliśmy do czynienia w przypadku W. S. (1) we wrześniu 2014 r. Nie zachodziły również szczególne okoliczności wskutek, których zachowanie zwykłej formy testamentu było w tym czasie niemożliwe lub bardzo utrudnione. Spadkodawca oświadczył podczas rozmowy z trzema znajomymi we wrześniu 2014 r., że już przekazał wszystko M. G. (1), że „dał papier M. G. (2)”, czyli był przekonany, że już skutecznie rozporządził na wypadek śmierci swoim majątkiem, jego zamiarem nie było taki testament sporządzić ustnie wobec tych osób, które przypadkowo w tym czasie gawędziły ze sobą. Spadkodawca umiał czytać i pisać i nie było przeszkód, by sporządził testament własnoręczny wówczas, ewentualnie udał się do gminy z prośbą o pomoc w sporządzeniu przez niego takiego testamentu. Nie może jego brak dbałości o swoje sprawy, niedoinformowanie usprawiedliwiać nie dochowanie przez niego zwykłej formy testamentu i przyjęcie w tych okolicznościach, że sporządził testament szczególny w formie ustnej.

W przypadku W. S. (1) mamy do czynienia z dziedziczeniem ustawowym, a z uwagi na brak w chwili jego śmierci żyjącego małżonka, zstępnych, rodzeństwa, zstępnych rodzeństwa i rodziców cały majątek spadkowy przypada dziadkom spadkodawcy. Zgodnie z art. 934 § 1 i 2 k.c. w braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa cały majątek przypadka dziadkom spadkodawcy, dziedziczą oni w częściach równych. Jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału spadku między zstępnych spadkodawcy. W braku zstępnych tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych. Dlatego uczestnicy postępowania J. Z., M. R. (3), M. Z. oraz F. K. nie wchodzą do kręgu spadkobierców ustawowych po zmarłym W. S. (1) i wobec tego nie mogą po nim dziedziczyć, gdyż są dziećmi siostry dziadka A. S. (2) M. S. i P. Z..

Do kręgu spadkobierców ustawowych po W. S. (1) należą natomiast wnuki brata ojca W. S. (1) P. S. (2), a dzieci jego córki J. R. (2): siostrzenica cioteczna B. J. (2) w 8/48 częściach, siostrzenica cioteczna M. R. (1) w 8/48 częściach, siostrzeniec cioteczny M. R. (2) w 8/48 częściach, syn brata matki K. S. J. H. (2) kuzyn P. H. (1) w 6/48 częściach, dzieci P. H. (2) drugiego brata matki spadkodawcy K. S., zmarłego w 2012 r. bratanka cioteczna L. P., bratanka cioteczna T. M., bratanek cioteczny G. H., bratanka cioteczna A. K., bratanka cioteczna E. T., bratanek cioteczny K. H. (1) wszyscy po 1/48 części, dzieci syna brata matki spadkodawcy K. S. P. W. S. bratanka cioteczna L. H. w 6/48 częściach i bratanek cioteczny C. H. w 6/48 częściach.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak wyżej. Orzeczenie o kosztach oparte zostało o art. 520 § 1 k.p.c. kierując się tym, iż w postępowaniu nieprocesowym każdy uczestnik ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.