Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Sanoku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 sierpnia 2017 r.

Sąd Rejonowy w Sanoku I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Krzysztof Dziewulski

Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Król

po rozpoznaniu w dniu 1 sierpnia 2017r. w Sanoku

na rozprawie

sprawy z powództwa : M. M. (1)

przeciwko pozwanemu : Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w Ł.

o zapłatę kwoty 10.000,00 zł

I. Od d a l a powództwo.

II. Z a s ą d z a od Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Sanoku na rzecz adwokata z urzędu M. M. (2) kwotę 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych i dwadzieścia groszy) brutto.

III. Z a s ą d z a od powoda M. M. (1) na rzecz pozwanego Skarbu Państwa –Zakładu Karnego w Ł. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygn. akt I C 1316/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 1 sierpnia 2017 r.

W pozwie wniesionym do Sądu Okręgowego w Krośnie w dniu
7 czerwca 2016 r. powód M. M. (1) żądał zasądzenia od Skarbu Państwa Zakładu Karnego w Ł. kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie jego dóbr osobistych w związku z pobytem w tymże zakładzie.
W uzasadnieniu wskazał, iż odbywał karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w Ł., w którym nie są przestrzegane wymogi dotyczące warunków bytowych. Powód podał, że strona pozwana nie zapewniła mu godziwych i humanitarnych warunków odbywania kary. W szczególności wskazał na brak warunków do utrzymywania higieny osobistej, a to ze względu na stan zużytych umywalek oraz fakt, iż oprócz codziennej porannej higieny skazani myli w nich nogi, talerze, szklanki, robili pranie, a także golili sobie jądra. Według M. M. (1) wszystkie te czynności były powodem tworzenia się licznych bakterii, które skutkowały chorobami skórnymi. Wskazał też na zaniedbane kąciki sanitarne, zawilgocone i popękane ściany, zgniłą podłogę oraz brak ciepłej wody. Zwrócił również uwagę na nieodpowiednie wyżywienie, zaznaczył, iż posiłki były podawane w małych porcjach o niskiej zawartości kalorii oraz pozbawione wartości odżywczych. Zdaniem powoda przebywanie w takich warunkach uwłacza ludzkiej godności.

Powyższa sprawa zgodnie z właściwością rzeczową, postanowieniem
z dnia 14 czerwca 2016 r. została przekazana do rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Sanoku.

Strona pozwana Skarb Państwa Zakład Karny w Ł. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Przede wszystkim pozwany stwierdził, iż skazani przebywający w Zakładzie Karnym w Ł. mają zapewnione odpowiednie warunki socjalno-bytowe. Zdaniem pozwanego niedogodności związane z pobytem powoda w izolacji więziennej były naturalną konsekwencją odbywania kary pozbawienia wolności i nie wykraczały poza normalny zakres wynikający
z istoty tej kary.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. M. (1) odbywał karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w Ł. od 9 kwietnia 2015 r. do 23 września 2015 r., wówczas powód przebywał w pawilonie mieszkalnym C w celi nr 20. Zakład Karny
w Ł. jest zakładem typu półotwartego, w którym skazani przebywają
w celach znajdujących się w pawilonach i mają możliwość swobodnego przemieszczenia się. W związku z tym skazani mają możliwość w każdym czasie korzystania z ogólnodostępnych umywalni i sanitariatów znajdujących się poza celami mieszkalnymi. Ubikacje dla osadzonych dostępne są całą dobę, są one sprawne technicznie pomimo dużego wyeksploatowania,
a każda miska ustępowa jest spłukiwana wodą. W przedsionku do ubikacji znajduje się także umywalka z doprowadzoną bieżącą wodą. O porządek
w węzłach sanitarnych dbają skazani według grafików dyżurów, podobnie jak w celach, a wykonywanie tych obowiązków jest kontrolowane przez wychowawców. Stan porządku i czystości w pomieszczeniach jest systematycznie kontrolowany co najmniej raz w miesiącu. Wszelkie awarie usuwane są niezwłocznie. Łaźnia dla skazanych umiejscowiona jest w budynku pralni, która znajduje się poza regionem zakwaterowania w odległości ok.
80 – 100 m od pawilonów. Skazani mają prawo do kąpieli raz w tygodniu trwającej 8 minut, po kąpieli mają możliwość osuszenia się w przebieralni,
a wracać do pawilonów mają obowiązek ubrani w kompletną odzież wierzchnią i z nakryciem głowy stosownie do pory roku. W pawilonach mieszkalnych trzy razy w ciągu dnia dostępna jest ciepła woda. Cele mieszkalne, w których przebywają skazani posiadają odpowiednie warunki techniczne, dostęp powietrza i światła naturalnego w porze dziennej
i sztucznego o natężeniu odpowiednim do czytania i wykonywania pracy.
W sezonie grzewczym są one ogrzewane przez cała dobę. Utrzymanie porządku i czystości w celach uzależnione jest w dużej mierze od indywidualnego podejścia, nawyków dbałości o czystość i porządek oraz kultury osobistej każdego skazanego. Temperatura w celach mieszkalnych
i umywalniach utrzymywana jest w granicach odpowiednich dla pomieszczeń przeznaczonych dla stałego pobytu ludzi. W przypadku stwierdzenia wilgoci lub pleśni na ścianach są one niezwłocznie usuwane. Posiłki dla skazanych przygotowywane są w oparciu o jadłospis opracowany przez funkcjonariusza działu kwatermistrzowskiego, lekarza oraz szefa kuchni. Posiłki zawierają wymaganą kaloryczność, nie mniejszą niż 2600 kcal, niezbędną procentową zwartość składników odżywczych, tj. białka, tłuszczy i węglowodanów oraz odpowiednią ilość warzyw. Posiłki wydawane są w stołówce. Śniadania
i kolacje skazani spożywają w celach mieszkalnych za wyjątkiem dań płynnych gorących. Zakład Karny w Ł. zapewnia pełną gamę
zajęć kulturalno-oświatowych, rekreacyjnych, sportowych i wychowania fizycznego. Zajęcia te odbywają się na świetlicach, na boiskach sportowych,
w salach, a także poza terenem jednostki. W zajęciach tych mogą uczestniczyć wszyscy chętni skazani. W świetlicach znajdują się telewizory, video, DVD,
prasa, książki i gry planszowe. Na zewnątrz znajdują się boiska do gier zespołowych, skazanym organizowane są także wycieczki krajoznawcze
po szlakach turystycznych B. i B.. W Zakładzie Karnym w Ł. i Oddziale Zewnętrznym w M. zakupiono i zainstalowano ogólnodostępny dla skazanych profesjonalny sześciostanowiskowy atlas do ćwiczeń siłowych, z którego mogą korzystać wszyscy skazani, którzy otrzymają zgodę dyrektora uwarunkowaną poprawnym zachowaniem
i pozytywną opinią lekarza. W każdym roku Zakład Karny jest wizytowany przez Sędziego Sądu Penitencjarnego i tak za okres, w którym w zakładzie przebywał powód, sprawozdanie złożył Sędzia Sądu Okręgowego w Krośnie R. W., który stwierdził, iż wszystkie służby i wizytowane jednostki funkcjonują prawidłowo.

/dowody: notatka służbowa por. M. J. z dnia 4.11.2016r k:56; wydruk listy historii rozmieszczenia skazanego M. M. (1) k:57, notatka służbowa R. N. z dnia 10.11.2016 r. oraz
z dnia 22.11.2016 r. k:58, 63; odpis sprawozdania sędziego Sądu Okręgowego w Krośnie z przeprowadzonej wizytacji obejmującej okres od 01.01.2015 r.
do 28.04.2015 r. k:101-106; zeznania świadków R. N., M. J. k: 57v-88v/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny na podstawie zgromadzonych
w sprawie dokumentów, gdyż zostały one sporządzone przez upoważnione
i uprawnione do tego osoby. Ich autentyczność, prawdziwość oraz rzetelność nikt nie kwestionował, dlatego też Sąd uznał je za w pełni wiarygodne.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka M. J. (k:88v), albowiem w spójny i klarowny sposób przedstawił informacje dotyczące warunków socjalno-bytowych zapewnianych osadzonym w Zakładzie Karnym w Ł.. Z uwagi na pełnione przez niego funkcje służbowe treść złożonych zeznań koreluje z notatkami służbowymi.

Za polegające na prawdzie, Sąd uznał również zeznania lekarza R. N. (k:87v). Jego zeznania jawią się dla Sądu jako wiarygodne, również
z tej przyczyny, że są one rzeczowe, rzetelne, logiczne oraz spójne. Świadek niczego bowiem nie zatajał oraz odpowiadał konkretnie na stawiane mu przez Sąd pytania.

Za niewiarygodne w światle zgormadzonego materiału dowodowego należało uznać zeznania powoda. Według niego obraz Zakładu Karnego
w Ł. jest bardzo negatywny, jednak takiemu opisowi zdarzeń Sąd
nie daje wiary wobec jasnych i przekonujących zeznań świadków z którymi korelują dokumenty urzędowe, a w szczególności sprawozdanie z wizytacji przeprowadzonej przez Sędziego Sądu Penitencjarnego.

Sąd zważył, co następuje:

Prawo do odbywania kary pozbawienia wolności w godnych warunkach mieści się w jednym z podstawowych dóbr osobistych, którym jest godność człowieka. Dobro to podlega ochronie przewidzianej w art. 24 k.c. i art.
448 k.c.; art. 30 ust. 4 Konstytucji RP, art. 3 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzonej w R. w dniu 04.11.1950r., a także w art. 10 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich
i Politycznych, otwartego do podpisania w N. w dniu 19.12.1966r. /Dz. U z 1977.38.167/

Uregulowania te wskazują, że nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu i karaniu, a każdy pozbawiony wolności powinien być traktowany w sposób humanitarny.

Należy pamiętać, że panujący dyskomfort spowodowany pobytem
w warunkach izolacji nie może stanowić podstawy do sformułowania tezy, że doszło do naruszenia dóbr osobistych. Do naruszenia dóbr osobistych dochodzi jedynie wówczas, gdy cierpienie i upokorzenie, jakiego doznaje pozbawiony wolności przekraczają nieunikniony element cierpienia wpisanego w karę pozbawienia wolności.

Podkreślić również należy, iż warunki obywania kary pozbawienia wolności objawiające się w niższym standardzie niż oczekiwane przez osadzonego zasadniczo nie naruszają żadnego z jego dóbr osobistych, bowiem wiele osób nie odbywających kary pozbawienia wolności również zamieszkuje w pomieszczeniach o niskim standardzie. Dlatego też odnosząc się do zarzutów podnoszonych przez powoda, a które miały świadczyć o działaniu pozwanego niezgodnego z prawem to Sąd badał, czy rzeczywiście powód przebywał
w warunkach uwłaczających godności człowieka.

W powyższej materii Skarb Państwa Zakład Karny w Ł. dostatecznie wykazał, iż zapewniał powodowi jak i innym przebywającym w tej jednostce skazanym odpowiednie warunki socjalno-bytowe w czasie odbywania kary pozbawienia wolności. Twierdzenia powoda, jakoby nie zapewniono mu odpowiednich warunków, nie są poparte żadnymi dowodami, które pozwalałyby na zweryfikowanie prawdziwości słów powoda. Gdyby w rzeczywistości było tak, jak twierdzi powód, to administracja zakładu karnego odnotowałaby liczne skargi na warunki odbywania kar pozbawienia wolności i jednostka ta mogłaby nie przejść pozytywnej weryfikacji przeprowadzanej przez organ zewnętrzny jakim jest Sędzia Penitencjarny przeprowadzający coroczne wizytacje. Powód, zdaniem Sądu, w wyolbrzymiony sposób przedstawił dolegliwości związane z odbywaniem kary pozbawienia wolności.

Analizując stan faktyczny przedmiotowej sprawy Sąd uznał, iż warunki odbywania przez powoda kary pozbawienia wolności, a w szczególności sposób i metoda wykonywania kary nie przekroczyła intensywności poza nieuchronny poziom cierpienia wpisanego w aresztowanie. Warunki jakie stworzono powodowi nie godziły w poszanowanie godności ludzkiej i zapewnione zostały w równym stopniu wszystkim odbywającym karę pozbawienia wolności skazanym.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 23 i 24 k.c. w związku
z art.448 k.c. w zw. z art. 6 k.c. orzeczono jak w pkt I wyroku.

W punkcie II wyroku, Sąd zasądził od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Sanoku na rzecz adwokata z urzędu M. M. (2) kwotę 295,20 zł. Na kwotę tę złożyła się kwota 240 zł zasądzona na podstawie
§ 14 ust 1 pkt 26 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U z 2015. Poz. 1801), powiększona o 23% stawkę podatku VAT.

W pkt III wyroku Sąd na podstawie § 14 ust 1 pkt 26 wyżej
cyt. rozporządzenia zasądził od powoda M. M. (1) na rzecz pozwanego Skarbu Państwa – Zakładu Karnego w Ł. kwotę 240 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Nadmienić należy, iż postanowieniem
z dnia 20 października 2016 r. Sąd uprzednio zwolnił powoda od ponoszenia
w sprawie kosztów sądowych. Jednakże przepis art. 108 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sadowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) stanowi, iż zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi. Dlatego mając na względzie przepis art. 98 k.p.c. który określa, że strona przegrywająca sprawę, obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi procesowemu koszty procesu, Sąd orzekł jak w pkt III wyroku.